ເຮສໄອວີ/ເອດ ແມ່ນຫຍັງ ?
HIV (Human Immunodeficiency Virus) ແມ່ນເຊື້ອໄວຣັດຊະນິດຫນຶ່ງ ທີ່ເຂົ້າໄປທຳຮ້າຍພູມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍ ເມື່ອເຊື້ອເຮສໄອວີເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍແລ້ວ ມັນຈະເຂົ້າໄປເກາະຕິດເມັດເລືອດຂາວ ຊະນິດ CD4 cells ຫຼື ທີເຊວ (T cells) ເຊີ່ງກຸ່ມເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນເຮັດໜ້າທີ່ປ້ອງກັນຮ່າງກາຍຈາກການຕິດເຊື້ອ HIV. ເມື່ອ CD4 ຖືກທຳຮ້າຍຈຶ່ງເປັນສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ພູມຄຸ້ມກັນບົກຜ່ອງ ຫາກບໍ່ໄດ້ຮັບການຮັກສາ ລະດັບເມັດເລືອດຂາວ ຫຼື CD4 ກໍ່ຈະຫຼຸດຕ່ຳລົງເລື້ອຍໆເຮັດໃຫ້ປ່ວຍເປັນໂລກເອດໄດ້
AIDS ກໍຄືຄົນທີ່ຕິດເຊື້ອ HIV ທີ່ມີລະດັບເມັດເລືອດຂາວຊະນິດ CD4 ຕ່ຳກວ່າ 200 ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ລະບົບພູມຄຸ້ມກັນ ແລະ ເມັດເລືອດຂາວຖືກທຳຮ້າຍບໍ່ສາມາດຕ້ານທານໂລກໄດ້ ຫຼື ເອີ້ນວ່າ (ພູມຄຸ້ມກັນບົກຜ່ອງ) ເຮັດໃຫ້ມີໂລກແຊກຊ້ອນຕ່າງໆເຂົ້າມາລຸມເລົ້າ.
ໄລຍະຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບເຊື້ອເຮສໄອວີ
- ໄລຍະທຳອິດ ທີ່ໄດ້ຮັບເຊື້ອບໍ່ຄ່ອຍມີອາການສະແດງອອກ
- ໄລຍະທີ່2ຈະມີຕຸ່ມຂື້ນຕາມຮ່າງກາຍ ມີເຊື້ອລາໃນຜົ້ງປາກ ເປັນງູສະວັດ
- ໄລຍະທີ3ໄລຍະເປັນໂລກເອດມີການຕິດເຊື້ອສວຍໂອກາດເຊັ່ນເຊື້ອລາຂື້ນສະໝອງ ວັນນະໂລກເປັນຕົ້ນ
ເຮສໄອວີ ກັບພະຍາດເອດແຕກຕ່າງກັນ
ຄົນຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີ ແລະ ຄົນເປັນໂລກເອດບໍ່ແມ່ນອັນດຽວກັນ ຜູ້ທີ່ຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີ ເຂົາອາດຈະບໍ່ເຈັບປ່ວຍເປັນເອດສະເໝີໄປແຕ່ຈະມີເຊື້ອເຮສໄອວີຢູ່ໃນຮ່າງກາຍຕະຫຼອດໄປ ປະຈຸບັນຍັງບໍ່ມີວິທີການຮັກສາການຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີໃຫ້ຫາຍຂາດແຕ່ໃນປະຈຸບັນມີຢາຕ້ານໄວຣັສ ຜູ້ທີ່ຕິດເຊື້ອກິນຢາຕໍ່ເນື່ອງສະໝ່ຳສະເໝີກໍສາມາດເຮັດໃຫ້ຜູ້ຕິດເຊື້ອມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ ມີຊີວິດຢູ່ໄດ້ດົນນານເໝືອນຄົນທົ່ວໄປ ແລະ ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການແພ່ເຊື້ອໃຫ້ຄົນອື່ນອີກດ້ວຍ.ດັ່ງນັ້ນ ຜູ້ທີ່ຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີ ຈຶ່ງບໍ່ແມ່ນຄົນທີ່ເປັນເອດຢ່າງທີ່ຫຼາຍຄົນເຂົ້າໃຈ.
ເຊື້ອເຮສໄອວີ ຈະຢູ່ໃນ ນ້ຳອະຈຸຈິ(ນ້ຳເຊື້ອ) ແລະ ຨຨນ້ຳຫຼໍ່ລື້ນໃນຊ່ອງຄອດ ເລືອດ ແລະ ນ້ຳນົມ ເຊື້ອໄວຣັສຈະເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍໄດ້ທາງບາດແຜ ຫຼື ຜ່ານເນື້ອເຍື້ອອ່ອນເຊັ່ນ ພາຍໃນຊ່ອງຄອດ ທະວານໜັກ ແລະ ຮູເປີດອະໄວຍະວະເພດຊາດ.
ເຮສໄອວີຕິດຕໍ່ກັນໄດ້ຈາກເສັ້ນທາງເຫຼົ່ານີ້
- ມີເພດສຳພັນທາງຊ່ອງຄອດ ທາງຮູທະວານ ທີ່ບໍ່ມີການປ້ອງກັນດ້ວຍຖົງຢາງອະນາໄມ
- ໃຊ້ເຂັມສັກຢາຮ່ວມກັນ ຫຼື ຖືກເຂັມປັກແທງ ໂດຍທີ່ເຂັມນັ້ນມີເລືອດທີ່ມີເຊື້ອເຮສໄອວີປົນເປື້ອນຢູ່
- ຈາກແມ່ສູ່ລູກໂດຍຜ່ານທາງ ນ້ຳນົມແມ່(ກິນນົມແມ່) ແລະ ເວລາຄອດລູກຕາມທຳມະຊາດ
ເຊື້ອເຮສໄອວີ ຈະບໍ່ຕິດຜ່ານ ທາງ ນ້ຳລາຍ ເຊັ່ນ ການຈູບ ການກິນອາຫານ ຫຼື ກິນນ້ຳຮ່ວມຈອກດຽວກັນ ໃຊ້ຂອງຮ່ວມກັນ ແລະ ອື່ນໆ
ຄວນຈັດການແນວໃດເມື່ອຮູ້ວ່າຕົວເອງຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີ ?
ຄັ້ງທຳອິດທີ່ຮູ້ວ່າຕົນເອງຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີ ອາດເຮັດໃຫ້ເຮົາໝົດຄວາມຫວັງ ແລະ ກຳລັງໃຈທີ່ຈະະດຳເນີນຊີວິດຕໍ່ໄປ ແລະ ຍັງເຮັດໃຈຍອມຮັບບໍ່ໄດ້ ເຂົ້າໃຈເອົາເອງວ່າ ຕິດເຊື້ອເຮສໄອວີແລ້ວ ລໍຖ້າແຕ່ມື້ຕາຍ ເພາະມີຄວາມເຊື່ອວ່າຕິດເຊື້ອເຮສໄວອີ/ເອດແລ້ວຕ້ອງຕາຍ ຮັກສາບໍ່ໄດ້.
ແຕ່ຄວາາມຈິງແລ້ວ ໃນປະຈຸບັນຈາກການສຶກສາ ແລະ ວິໃຈຫຼາຍກວ່າ 20 ປີ ພະຍາດເອດຄືຄວາມເຈັບປ່ວຍທີ່ສາມາດຮັກສາໄດ້ ແລະ ສາມາດຄວບຄຸມເຊື້ອເຮສໄອວີບໍ່ໃຫ້ທຳຮ້າຍພູມຄຸ້ມກັນໄດ້, ພະຍາດເອດຈິ່ງເປັນພຽງແຕ່ພະຍາດຊຳເຮື້ອເຊິ່ງເຮົາສາມາດປິ່ນປົວເບິ່ງແຍງ ລວມໄປເຖິງການປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເຈັບປ່ວຍໄດ້ ໂດຍເຮົາສາມາດຮຽນຮູ້ ແລະ ເຂົ້າໃຈ ເພື່ອທີ່ຈະມີສ່ວນຮ່ວມໃນການປິ່ນປົວຮັກສາຮ່ວມກັບແພດໝໍ.
ທີ່ຜ່ານມາຜູ້ປ່ວຍເປັນພະຍາດເອດຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍເສຍຊີວິດໄວກວ່າທີ່ຄວນ ໂດຍສາເຫດໜຶ່ງມາຈາກ ບໍ່ຮູ້ສະຖານທີ່ປິ່ນປົວ, ການປິ່ນປົວທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ແລະ ບໍ່ມີຄຸນນະພາບພໍ ທັງຄວາມບໍ່ເຂົ້າໃຈຂອງຜູ້ຕິດເຊື້ອ ຫຼື ຄອບຄົວເອງ ພວກເຮົາຈິ່ງຫວັງວ່າຂໍ້ມູນທີ່ຢູ່ຂ້າງເທິງນີ້ຈະມີປະໂຫຍດຕໍ່ ຜູ້ຕິດເຊື້ອ, ຄອບຄົວ ວ່າ ຖ້າເຂົາໄດ້ເຂົ້າເຖິງການປິ່ນປົວໄວ ແລະ ໄດ້ມາດຕະຖານ ຈະເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີຊີວິດທີ່ຍືນຍາວໄດ້.
ສຳຫຼັບຜູ້ຕິດເຊື້ອແລ້ວ ສິ່ງສຳຄັນຄືການເບິ່ງແຍງຕົນເອງ ຕ້ອງເຊື່ອວ່າສຸຂະພາບຂອງເຮົາ ສາມາດເບິ່ງແຍງ ແລະ ຈັດການໄດ້ ຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ ແລະ ທຳຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບອາການເຈັບປ່ວຍຂອງຕົນເອງ ລວມເຖິງຄວາມເອົາໃຈໃສໃນການປິ່ນປົວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ການເບິ່ງແຍງຕົນເອງໃນທີ່ນີ້ບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າ ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ເຮົາບົ່ງມະຕິ ແລະ ປິ່ນປົວພະຍາດດ້ວຍໂຕເອງ ແຕ່ເຮົາສາມາດປະເມີນອາການ ການເບິ່ງແຍງຕົນເອງເບື້ອງຕົນໄດ້ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການປິ່ນປົວ.ເພາະເຮົາທຸກຄົນມີສິດຂັ້ນພື້ນຖານໃນການຮັບຮູ້ຂໍ້ມູນການພະຍາບານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເຮົາເອງຈາກສະຖານທີ່ບໍລິການ.
